Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016

Καμύ περί φιλίας



"... Δεν είχατε τότε, ξαφνικά, ανάγκη από συμπάθεια, βοήθεια, φιλία; Ναι, φυσικά. Εγώ έχω μάθει να αρκούμαι στη συμπάθεια. Τη βρίσκεις ευκολότερα κι έπειτα, δε δημιουργεί καμία υποχρέωση. Το "πιστέψτε στη συμπάθειά μου", στον εσωτερικό λόγο, προηγείται αμέσως του "και τώρα ας ασχοληθούμε με κάτι άλλο". Είναι αίσθημα προέδρου φιλανθρωπικού συμβουλίου: το αποκτάς σε τιμή ευκαιρίας ύστερα από τις καταστροφές. Η φιλία είναι λιγότερο απλή. Παίρνει χρόνια και είναι δύσκολο να την επιτύχεις, μα σαν την έχεις, δεν υπάρχει πια τρόπος ν' απαλλαγείς, πρέπει να την αντιμετωπίσεις. Μη θαρρείτε, κυρίως, πως οι φίλοι σας θα σας τηλεφωνούν, ως όφειλαν, κάθε βράδυ, για να μάθουν αν όντως δεν είναι το βράδυ που αποφασίζετε ν' αυτοκτονήσετε ή, πιο απλά, αν δεν έχετε ανάγκη από συντροφιά, αν δεν έχετε κέφι να βγείτε. Όχι όμως, αν τηλεφωνούν, μείνετε ήσυχος, θα 'ναι το βράδυ που δεν είστε μόνος κι η ζωή είναι ωραία. Στην αυτοκτονία μάλλον θα σας ωθήσουν εν ονόματι αυτού που, κατά τη γνώμη τους, οφείλετε στον εαυτό σας. Ο Θεός να σας φυλάει, αγαπητέ κύριε, απ' το να σας τοποθετούν πολύ ψηλά οι φίλοι!"


"...Μα δεν είναι εύκολο, γιατί η φιλία είναι αφηρημένη ή, το λιγότερο, αδύναμη. Αυτό που θέλει, δεν το μπορεί. Στο κάτω κάτω, δεν το θέλει ίσως αρκετά; Δεν αγαπούμε, ίσως, αρκετά τη ζωή; Έχετε παρατηρήσει πώς μόνο ο θάνατος αφυπνίζει τα αισθήματά μας. Πώς αγαπούμε τους φίλους που μόλις μας άφησαν ή όχι; Πόσο θαυμάζουμε τους κυρίους μας που πια δε μιλούν κι έχουν το στόμα γεμάτο χώμα! Ο σεβασμός τότε έρχεται εντελώς φυσικά, ο σεβασμός που μπορεί και να περίμεναν όλη τους τη ζωή από μας. Ξέρετε όμως γιατί είμαστε πάντοτε πιο δίκαιοι και πιο γενναιόδωροι με τους νεκρούς; Ο λόγος είναι απλός. Δεν υπάρχει υποχρέωση μαζί τους. Μας αφήνουν ελεύθερους, όλος ο χρόνος είναι στη διάθεσή μας, να στριμώξουμε το σέβας μας ανάμεσα στο κοκτέηλ και μια ευγενική ερωμένη, με λίγα λόγια, στο νεκρό χρόνο. Αν μας δημιουργούσαν κάποια υποχρέωση, θα ΄ταν στη μνήμη, και η μνήμη μας είναι βραχεία. Όχι, τον νωπό νεκρό αγαπάμε στους φίλους μας, τον αλγεινό νεκρό, τη συγκίνησή μας, τον εαυτό μας τελικά."

"...Παρατηρήστε τους γείτονές σας, αν, κατά τύχην, συμβεί κάποιος θάνατος στην πολυκατοικία. Κοιμούνται στη μικρή τους ζωούλα, και κάποια στιγμή, παραδείγματος χάριν, πεθαίνει ο θυρωρός. Ένας πεθαμένος επί του πιεστηρίου και, επιτέλους, αρχίζει το θέαμα. Έχουν ανάγκη από τραγωδία, τι τα θέλετε, είναι η μικρούλα υπεροχή τους, είναι το απεριτίφ τους."

"...Γνώρισα έναν άνθρωπο, που 'δωσε είκοσι χρόνια απ' τη ζωή του σε μια ανόητη, της θυσίασε τα πάντα, φιλίες, δουλειά,, την ίδια της αξιοπρέπεια της ζωής του, κι ένα βράδυ ανακάλυψε πως δεν την είχε αγαπήσει ποτέ. Έπληττε, αυτό ήταν όλο, έπληττε, όπως οι περισσότεροι. Έπλασε λοιπόν, συνολικά, μια ζωή όλο μπλεξίματα και δράματα. Πρέπει κάτι να γίνει, ιδού η εξήγηση των περισσότερων ανθρώπινων σχέσεων. Πρέπει κάτι να γίνει, έστω και η δίχως έρωτα δουλεία, έστω κι ο πόλεμος ή ο θάνατος. Ζήτω λοιπόν οι κηδείες!"

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016

Στη φωλιά


Στη φωλιά

Χωμένος βαθιά μες στη φωλιά
φτύνω κατάμουτρα τον χρόνο και μένω στο κενό.
Αντικρίζοντας το χάος της ελευθερίας
αναρωτιέμαι πότε να θέλει δύναμη και πότε ευλυγισία
και πότε να βάζεις πλάτη στην ανεμελιά.

Σιχαίνομαι να χάνω μα κάποιους αγώνες
δε γίνεται να κερδίζεις επ' αόριστον.
Κι άλλωστε ποιος νομίζει ότι έχει τη δύναμη να επιλέγει
γιατί αν είσαι σταθερός η ζωή καταντάει ατελείωτα νούμερα
κι αν αιθεροβατείς ποιος θα έρθει να σου μιλήσει για όρια;

Όπως και να 'χει πρέπει να μάθεις να συμπονάς τους άλλους
είτε αυτός ο άλλος είναι αυτός που είσαι, είτε αυτός που ήθελες να είσαι.
Όπως και να 'χει πρέπει να εξοικειωθείς με τον πόνο
γιατί αυτός και το κρύο σε κρατάνε ξύπνιο και φαντάζομαι
θα τα προτιμάς αυτά από το να καταλήξεις ζωντανός νεκρός.

Χωμένος βαθιά μες στη φωλιά
βλέπω το θεόρατο τείχος της ελευθερίας
τι άραγε να είναι πιο εύκολο
να περνάς απαρατήρητος ή να πρέπει όλους να τους κοιτάς;
τι άραγε να είναι πιο ευχάριστο
να κυνηγάς τα γέλια και τις χαρές ή να κάνεις το σωστό;
τι άραγε να είναι πιο επίπονο
να είσαι ο εαυτός σου ή αυτός που τον ξεπερνάει;
τι άραγε να είναι πιο δύσκολο
να προσπαθείς να είσαι μέσα σε όλα ή να θυσιάζεσαι;

Χωμένος βαθιά μες στη φωλιά
φτιάχνω τους νόμους που υπηρετούν τον Εαυτό.
Μοιάζει μάταιη η ευθύνη να αλλάζεις ακατάπαυστα
σε ένα κόσμο αποκρυσταλλωμένα πλάσματα.
Μα πόσο αστείο είναι να βλέπεις καθαρά το ψέμα των άλλων
ενώ ταυτόχρονα παγιδεύεσαι στη ίδια σου την προβολή;
Άραγε πόσο ασφαλές είναι να νιώθεις ήρεμος
όταν βλέπεις ότι με αποφασιστικότητα πας ακριβώς εκεί που κοιτάς;
Τάχα μου γνωρίζεις που πηγαίνεις;
Σε ποια δύναμη δίνεις πνοή, στον ήλιο ή στη σελήνη;

Γιατί αγαπητέ πρέπει να τυφλωθείς πρώτα
ώστε να μπορείς να κοιτάς κατάματα τον ήλιο χωρίς να καίγεσαι.

Ειδάλλως παίξε το εργάκι σου κι άδειασέ μας τη γωνιά
γιατί πολλοί είναι σαν εσένα και είναι η ουρά μεγάλη.

Σταύρος Σταματόπουλος